شرکت های تعاونی شرکت هایی هستند که تمام یا حداقل 51% سرمایه به وسیله اعضاء در اختیار شرکت تعاونی قرار می گیرد و وزارتخانه ها ، سازمان ها ، شرکت های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت ، بانک ها، شهرداری ها، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می توانند جهت اجرای بند 2 اصل 43 از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت ، مضاربه ، مزارعه ، مساقات ، اجاره، اجاره به شرط تملیک ، بیع شرط ، فروش اسقاطی و صلح اقدام به کمک در تامین یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی نمایند بدون آن که عضو باشند.
ارکان شرکت تعاونی یعنی ارکانی که در پیشبرد فعالیت ها و اهداف شرکت های تعاونی در کنار یکدیگر قرار می گیرند و موجب می گردد که شرکت تعاونی به نحو مطلوب تصمیم گیری، اداره و نظارت گردد که مطابق ماده 29 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ارکان شرکت های تعاونی را به سه مورد تقسیم نموده است :
- مجمع عمومی
- هیئت مدیره
- بازرس یا بازرسان
بازرس یا بازرسان ( رکن نظارت کننده )
چنانچه در مقالات پیش گفته شد، شرکت های ثبت شده روش های مختلفی را برای نظارت بر عملکرد مالی و غیرمالی مدیران شرکت پیش بینی کرده اند برخی از شرکت ها مانند شرکت های شخص روش های ساده تری دارد برخی از شرکت ها که به صورت مختلط و ترکیبی است از سیستم هیئت نظار استفاده نموده است و همچنین شرکت بامسئولیت محدود چنانچه تعداد شرکاء بیش از دوازده نفر باشد هیئت نظار را پذیرفته است اما شرکت های سرمایه یا کمیتی که معمولاَ اعضاء یکدیگر را نمی شناسند و تعداد زیادی سهامداز یا عضو دارد از سیستم بازرسی که توسط مجمع عمومی انتخاب می گردد این نظارت را انجام می دهد.
انتخاب بازرس یا بازرسان
ماده 40 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی نحوه انتخاب بازرس یا بازرسان شرکت را چنین آورده است :
" مجمع عمومی، بازرس یا بازرسانی را اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی و برای مدت یک سال مالی انتخاب می کند، انتخاب مجدد آنان بلامانع است."
بنابراین بازرس یا بازرسان به مانند اعضاء هیات مدیره و برای یک مدت کوتاه به نحوی که حداقل ناظر یک سال مالی باشد با رای اعضاء تعاونی انتخاب می شود تا نظارت بر عملکرد مالی و غیرمالی شرکت داشته باشد و انتخاب آن ها برای یک دوره مالی دیگر منعی ندارد و بازرس می تواند برای یک دوره دیگر به عنوان بازرس انتخاب گردد.
در صورت فوت یا ممنوعیت قانونی و یا استعفای بازرس یا بازرسان اصلی، هیئت مدیره مکلف است ظرف ده روز بازرس یا بازرسان علی البدل را به ترتیب اولویت آراء برای بقیه مدت دعوت نماید.
وظایف بازرس یا بازرسان تعاونی
وظایف بازرس یا بازرسان شرکت های تعاونی به شرح ذیل می باشد :
1- نظارت مستمر بر انطباق نحوه اداره امور تعاونی و عملیات و معاملات انجام شده با اساسنامه و قوانین و مقررات و دستورالعمل های مربوطه
2- رسیدگی به حساب ها، دفاتر ، اسناد ، صورت های مالی از قبیل ترامه ها و حساب ههای عملکرد و سود و زیان، بودجه پیشنهادی و گزارشات هیات مدیره به مجمع عمومی
3- رسیدگی به شکایات اعضاء و ارائه گزارش به مجمع عمومی و مراجع ذی ربط
4- تذکر کتبی تخلفات موجود در نحوه اداره امور تعاونی به هیات مدیره و مدیر عامل و تقاضای رفع نقص
5- نظارت بر انجام حسابرسی و رسیدگی به گزارش های حسابرسی و گزارش نتیجه رسیدگی به مجمع عمومی شرکت و مراجع ذی ربط
حق احمه بازرس یا بازرسان
تبصره 2 ماده 40 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی به مانند مدیران تعیین حق احمه بازرس یا بازرسان را به عهده اعضاء تعاونی گذاشته است و تصریح نموده است :
" حق احمه و پاداش بازرس یا بازرسان با تصویب مجمع عمومی تعیین می گردد ".
شرکت ,تعاونی ,بازرس ,های ,، ,بازرسان ,بازرس یا ,یا بازرسان ,شرکت های ,مجمع عمومی ,های تعاونی ,اقتصاد جمهوری اسلامی ,تعاونی اقتصاد جمهوری
ارکان شرکت تعاونی یعنی ارکانی که در پیشبرد فعالیت ها و اهداف شرکت های تعاونی در کنار یکدیگر قرار می گیرند و موجب می گردد که شرکت تعاونی به نحو مطلوب تصمیم گیری، اداره و نظارت گردد که مطابق ماده 29 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ارکان شرکت های تعاونی را به سه مورد تقسیم نموده است :
- مجمع عمومی
- هیئت مدیره
- بازرس یا بازرسان
بازرس یا بازرسان ( رکن نظارت کننده )
چنانچه در مقالات پیش گفته شد، شرکت های ثبت شده روش های مختلفی را برای نظارت بر عملکرد مالی و غیرمالی مدیران شرکت پیش بینی کرده اند برخی از شرکت ها مانند شرکت های شخص روش های ساده تری دارد برخی از شرکت ها که به صورت مختلط و ترکیبی است از سیستم هیئت نظار استفاده نموده است و همچنین شرکت بامسئولیت محدود چنانچه تعداد شرکاء بیش از دوازده نفر باشد هیئت نظار را پذیرفته است اما شرکت های سرمایه یا کمیتی که معمولاَ اعضاء یکدیگر را نمی شناسند و تعداد زیادی سهامداز یا عضو دارد از سیستم بازرسی که توسط مجمع عمومی انتخاب می گردد این نظارت را انجام می دهد.
انتخاب بازرس یا بازرسان
ماده 40 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی نحوه انتخاب بازرس یا بازرسان شرکت را چنین آورده است :
" مجمع عمومی، بازرس یا بازرسانی را اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی و برای مدت یک سال مالی انتخاب می کند، انتخاب مجدد آنان بلامانع است."
بنابراین بازرس یا بازرسان به مانند اعضاء هیات مدیره و برای یک مدت کوتاه به نحوی که حداقل ناظر یک سال مالی باشد با رای اعضاء تعاونی انتخاب می شود تا نظارت بر عملکرد مالی و غیرمالی شرکت داشته باشد و انتخاب آن ها برای یک دوره مالی دیگر منعی ندارد و بازرس می تواند برای یک دوره دیگر به عنوان بازرس انتخاب گردد.
در صورت فوت یا ممنوعیت قانونی و یا استعفای بازرس یا بازرسان اصلی، هیئت مدیره مکلف است ظرف ده روز بازرس یا بازرسان علی البدل را به ترتیب اولویت آراء برای بقیه مدت دعوت نماید.
وظایف بازرس یا بازرسان تعاونی
وظایف بازرس یا بازرسان شرکت های تعاونی به شرح ذیل می باشد :
1- نظارت مستمر بر انطباق نحوه اداره امور تعاونی و عملیات و معاملات انجام شده با اساسنامه و قوانین و مقررات و دستورالعمل های مربوطه
2- رسیدگی به حساب ها، دفاتر ، اسناد ، صورت های مالی از قبیل ترامه ها و حساب ههای عملکرد و سود و زیان، بودجه پیشنهادی و گزارشات هیات مدیره به مجمع عمومی
3- رسیدگی به شکایات اعضاء و ارائه گزارش به مجمع عمومی و مراجع ذی ربط
4- تذکر کتبی تخلفات موجود در نحوه اداره امور تعاونی به هیات مدیره و مدیر عامل و تقاضای رفع نقص
5- نظارت بر انجام حسابرسی و رسیدگی به گزارش های حسابرسی و گزارش نتیجه رسیدگی به مجمع عمومی شرکت و مراجع ذی ربط
حق احمه بازرس یا بازرسان
تبصره 2 ماده 40 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی به مانند مدیران تعیین حق احمه بازرس یا بازرسان را به عهده اعضاء تعاونی گذاشته است و تصریح نموده است :
" حق احمه و پاداش بازرس یا بازرسان با تصویب مجمع عمومی تعیین می گردد ".
درباره این سایت